I. Chụp quang tuyến vú là gì?

• Chụp quang tuyến vú có thể được sử dụng để kiểm tra ung thư vú ở những phụ nữ không có dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh. Loại chụp này được gọi là chụp nhũ ảnh sàng lọc. Chụp nhũ ảnh sàng lọc bao gồm hai hoặc nhiều ảnh chụp X-quang, hoặc hình ảnh, của mỗi bên vú. Các hình ảnh chụp X-quang thường giúp phát hiện ra các khối u không thể cảm nhận được. Chụp nhũ ảnh sàng lọc cũng có thể tìm thấy các vi canxi hóa (các cặn canxi nhỏ ) đôi khi chỉ ra sự hiện diện của ung thư vú.
• Chụp quang tuyến vú cũng có thể được sử dụng để kiểm tra ung thư vú sau khi phát hiện thấy khối u hoặc dấu hiệu hoặc triệu chứng khác của bệnh. Loại này được gọi là chụp nhũ ảnh chẩn đoán. Bên cạnh khối u, các dấu hiệu của ung thư vú có thể bao gồm đau vú, da vú dày lên, tiết dịch núm vú hoặc thay đổi kích thước hoặc hình dạng vú; tuy nhiên, những dấu hiệu này cũng có thể là dấu hiệu của các tình trạng lành tính. Chụp nhũ ảnh chẩn đoán cũng có thể được sử dụng để đánh giá những thay đổi được tìm thấy trong quá trình chụp nhũ ảnh sàng lọc hoặc để xem mô vú khi khó chụp nhũ ảnh sàng lọc do những trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như có túi độn ngực.
• Cả hai loại chụp nhũ ảnh đều sử dụng cùng một loại máy. Tuy nhiên, chụp nhũ ảnh chẩn đoán mất nhiều thời gian hơn chụp nhũ ảnh sàng lọc và tổng liều bức xạ cao hơn vì cần nhiều hình ảnh chụp X-quang hơn để có thể quan sát vú từ nhiều góc độ. Kỹ thuật viên có thể phóng to một vùng đáng ngờ để tạo ra hình ảnh chi tiết có thể giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác.

Chụp quang tuyến vú là phương pháp chẩn đoán hình ảnh quan trọng để phát hiện sớm ung thư vú 

II. Tại sao chụp quang tuyến vú lại quan trọng?

1. Phát hiện ung thư vú ở giai đoạn sớm

Phát hiện ung thư vú ở giai đoạn sớm thông qua mammogram giúp cải thiện đáng kể khả năng điều trị thành công. Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (National Cancer Institute), tỷ lệ sống sót sau 5 năm của phụ nữ có ung thư vú được phát hiện ở giai đoạn đầu là hơn 90%. Điều này cho thấy rõ rằng việc chụp quang tuyến vú đóng vai trò quan trọng trong việc giảm tỷ lệ tử vong do ung thư vú.

2. Phát hiện các khối u nhỏ

Các khối u có thể rất nhỏ và không dễ cảm nhận qua việc tự kiểm tra hoặc khám lâm sàng. Mammogram có thể phát hiện các khối u nhỏ với kích thước dưới 1cm, điều mà các phương pháp khác có thể bỏ sót. Việc phát hiện khối u ở kích thước nhỏ giúp điều trị sớm, giảm thiểu nguy cơ ung thư lan rộng hoặc trở nên phức tạp hơn.

3. Giảm nhu cầu điều trị xâm lấn

Nếu phát hiện sớm, ung thư vú có thể được điều trị bằng các phương pháp ít xâm lấn hơn, như phẫu thuật cắt bỏ một phần nhỏ của vú hoặc các liệu pháp nhắm mục tiêu. Ngược lại, nếu phát hiện muộn, bệnh có thể đòi hỏi các phương pháp điều trị nặng nề hơn như hóa trị, xạ trị hoặc phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ vú. Vì vậy, mammogram giúp giảm nguy cơ phải áp dụng các phương pháp điều trị xâm lấn và cải thiện chất lượng cuộc sống.

III. Đối tượng nên chụp quang tuyến vú

1. Phụ nữ từ 40 tuổi trở lên

Các tổ chức y tế lớn như American Cancer Society khuyến nghị phụ nữ nên bắt đầu chụp quang tuyến vú định kỳ từ 40 tuổi trở lên, vì nguy cơ mắc ung thư vú tăng lên cùng với độ tuổi. Phụ nữ trong độ tuổi này nên tầm soát mỗi năm một lần để đảm bảo phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường.

2. Người có nguy cơ cao mắc ung thư vú

Những người có nguy cơ cao mắc ung thư vú, bao gồm những người có tiền sử gia đình mắc bệnh, đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2, hoặc đã từng tiếp xúc với xạ trị ở vùng ngực, cũng nên thực hiện chụp quang tuyến vú sớm hơn. Theo Viện Ung thư Quốc gia, những người này có thể được khuyến cáo chụp từ khi 30 tuổi, hoặc thậm chí sớm hơn tùy thuộc vào đánh giá của bác sĩ.

3. Phụ nữ có triệu chứng bất thường

Nếu bạn có những dấu hiệu bất thường ở vú như cục u, đau, tiết dịch bất thường từ núm vú hoặc thay đổi kích thước vú, bạn cần thực hiện chụp quang tuyến vú chẩn đoán ngay lập tức. Các bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng cụ thể của bạn và đưa ra kế hoạch chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Phụ nữ nên bắt đầu chụp quang tuyến vú định kỳ từ 40 tuổi trở lên

IV. Quy trình chụp quang tuyến vú

Chụp quang tuyến vú là một quy trình không xâm lấn và nhanh chóng, thường chỉ mất khoảng 15 đến 30 phút. Quy trình này bao gồm các bước sau:

1. Chuẩn bị trước khi chụp: Bạn sẽ được yêu cầu cởi bỏ áo phần trên và mặc áo choàng y tế. Bạn nên tránh sử dụng các sản phẩm như kem dưỡng da, phấn, nước hoa hoặc xịt khử mùi trước khi chụp, vì các thành phần này có thể làm mờ hình ảnh trên phim.
2. Thực hiện chụp: Vú sẽ được đặt giữa hai tấm kính và bị nén nhẹ để tạo ra hình ảnh rõ nét nhất. Việc nén này có thể gây cảm giác khó chịu, nhưng rất cần thiết để tạo ra hình ảnh chất lượng tốt và giảm thiểu việc sử dụng tia X quá mức.
3. Kết quả: Sau khi chụp, kết quả sẽ được chuyển tới bác sĩ chuyên khoa để đánh giá. Kết quả thường có sau vài ngày, và bác sĩ sẽ liên hệ với bạn để thảo luận về tình trạng sức khỏe của bạn.

V. Những lưu ý quan trọng khi chụp quang tuyến vú

1. Chọn thời điểm chụp phù hợp

Thời điểm tốt nhất để chụp quang tuyến vú là một tuần sau kỳ kinh nguyệt, khi mô vú ít căng và nhạy cảm. Điều này sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn và giảm thiểu cảm giác khó chịu trong quá trình chụp.

2. Hiểu rõ về rủi ro

Mặc dù lượng tia X sử dụng trong chụp quang tuyến vú rất nhỏ và được cho là an toàn, nhưng vẫn có những lo ngại về tác động của bức xạ đối với cơ thể. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế khẳng định rằng lợi ích của việc phát hiện sớm ung thư vú vượt xa những rủi ro liên quan đến bức xạ .

3. Theo dõi kết quả và tầm soát định kỳ

Nếu kết quả của bạn bình thường, bạn vẫn nên tiếp tục thực hiện chụp quang tuyến vú định kỳ theo khuyến nghị của bác sĩ. Đối với những người có nguy cơ cao, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện thêm các xét nghiệm khác như MRI hoặc siêu âm để đánh giá kỹ lưỡng hơn.

Chụp quang tuyến vú là một công cụ quan trọng và không thể thiếu trong việc phát hiện sớm ung thư vú. Nó giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu, giảm nguy cơ điều trị phức tạp và cải thiện đáng kể tỷ lệ sống sót. Đối với phụ nữ từ 40 tuổi trở lên, hoặc những người có nguy cơ cao, việc tầm soát định kỳ là rất cần thiết để đảm bảo sức khỏe.